Jacek Sierpiński

Dziennik Urzędowy Unii Europejskiej publikuje streszczenie skargi, jaką Rzeczpospolita Polska wniosła do Trybunału Sprawiedliwości UE na art. 17 dyrektywy w sprawie prawa autorskiego i praw pokrewnych na jednolitym rynku cyfrowym („ACTA2”). To ten artykuł, który nakazuje serwisom społecznościowym „zapewniać brak dostępu” do treści zamieszczanych przez ich użytkowników w przypadku braku zezwolenia na publikowanie takich treści oraz zapobiegać przyszłemu zamieszczaniu tych treści. Polski rząd uznaje, że skutkuje to koniecznością wprowadzenia mechanizmów kontroli prewencyjnej i podnosi tu zarzut naruszenia prawa do wolności wypowiedzi i informacji, gwarantowanego przez art. 11 Karty praw podstawowych Unii Europejskiej.
A ja zwrócę uwagę na coś jeszcze. Dyrektywa ta sama w swej treści, a konkretnie w preambule (motyw 2) wskazuje, iż przyczynia się do osiągnięcia „celu Unii, jakim jest poszanowanie i wspieranie różnorodności kulturowej, równocześnie uwydatniając znaczenie wspólnego europejskiego dziedzictwa kulturowego”. Ten cel określony jest w art. 167 ust. 1 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej. Dodatkowo przywołuje wprost art. 167 ust. 4 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej, który zobowiązuje Unię do uwzględniania w swoim działaniu aspektów kulturalnych.
A w art. 167 TfUE jest jeszcze ust. 5, który stanowi, iż „aby przyczynić się do osiągnięcia celów określonych w niniejszym artykule, Parlament Europejski i Rada, stanowiąc zgodnie ze zwykłą procedurą ustawodawczą i po konsultacji z Komitetem Regionów, przyjmują środki zachęcające, z wyłączeniem jakiejkolwiek harmonizacji przepisów ustawowych i wykonawczych Państw Członkowskich”.
Powtórzę: środki zachęcające, z wyłączeniem jakiejkolwiek harmonizacji przepisów ustawowych i wykonawczych Państw Członkowskich. Nie dyrektywy, które te przepisy harmonizują.
Powyższy cel wymieniony w motywie 2 preambuły dyrektywy w sprawie prawa autorskiego i praw pokrewnych na jednolitym rynku cyfrowym nie może więc być osiągany przez uchwalanie dyrektyw.
Tak samo nie może być w taki sposób osiągany cel, jakim jest wspieranie twórczości artystycznej i literackiej, włącznie z sektorem audiowizualnym (wskazany w art. 167 ust. 2 TfUE).
To prawda, że art. 118 TfUE upoważnia Unię do ustanawiania „środków dotyczących tworzenia europejskich praw własności intelektualnej w celu zapewnienia jednolitej ochrony praw własności intelektualnej w Unii oraz utworzenia scentralizowanych na poziomie Unii systemów zezwoleń, koordynacji i nadzoru”. Ale w świetle art. 167 powinno się przyjąć, że art. 118 dotyczy jedynie praw własności przemysłowej, a nie prawa autorskiego. Bo prawo autorskie dotyczy kultury, a w dziedzinie kultury Unia ma kompetencje jedynie do prowadzenia działań mających na celu wspieranie, koordynowanie lub uzupełnianie działań Państw Członkowskich (art. 6 TfUE). Można wprawdzie wskazać, że prawo autorskie dotyczy również rynku wewnętrznego, ale zgodnie z art. 4 ust. 1 TfUE tylko kompetencje, które nie dotyczą dziedzin określonych w art. 6 (a więc m. in. kultury) mogą być współdzielone między Unią a państwami członkowskimi. Jeśli więc jakiś obszar zalicza się zarówno do rynku wewnętrznego, jak i do kultury, to w tym obszarze Unia nie ma kompetencji współdzielonych, a jedynie te określone w art. 6.
Tak więc można podnieść zarzut, że dyrektywa w sprawie prawa autorskiego i praw pokrewnych na jednolitym rynku cyfrowym, jak i wszystkie inne dyrektywy dotyczące prawa autorskiego są sprzeczne z Traktatem o funkcjonowaniu Unii Europejskiej i stanowią wykroczenie Unii poza jej kompetencje.

Partia Konfederacja oświadczyła, że „nigdy nie pozwoli na realizację skandalicznych i bezpodstawnych roszczeń żydowskich”, komentując stanowisko Światowej Organizacji Restytucji Mienia Żydowskiego, która…
…nie, bynajmniej nie zażądała przekazania jej „bezspadkowego” mienia pozostałego po polskich Żydach zgładzonych przez Niemców podczas wojny. Ani rekompensat za nie. Po prostu ustami swojego skarbnika Gideona Taylora poparła list amerykańskich senatorów wzywający sekretarza stanu Mike’a Pompeo do podjęcia dalszych działań na rzecz tego, do czego wezwał on Polskę w lutym br. – „podjęcia kroków na rzecz restytucji prywatnego majątku należącego do ofiar Holokaustu, ich rodzin i innych, którym ten majątek skonfiskowano w czasach komunistycznych” – oraz przypominający, że Polska „nie spełniła jeszcze swoich obietnic danych ocalałym z Holokaustu i innym, którym skonfiskowano mienie”. Sam Taylor stwierdził, że „Polska powinna uwzględnić ten donośny apel Senatu USA o sprawiedliwość dla ocalałych z Holokaustu i ich rodzin. Ocaleni z Holokaustu, a także inni Żydzi i nie-Żydzi, zbyt długo czekali na to, aż Polska uchwali prawo dotyczące mienia najpierw zabranego przez nazistów, a potem znacjonalizowanego przez polski reżim komunistyczny”.
Konfederacja w swoim wpisie na Facebooku cytuje część tych wypowiedzi, oddając ich sens, choć mieszając w jedno to, co napisali amerykańscy senatorowie i to, co powiedział Gideon Taylor (tak to jest, jak się korzysta ze źródeł z tzw. drugiej ręki). Wygląda więc na to, że „skandaliczne i bezpodstawne roszczenia” to dla nich wcale nie tylko ewentualne wyciągnięcie ręki po „mienie bezspadkowe”, ale po prostu samo domaganie się, by ofiarom komunistycznej grabieży i ich rodzinom – nie tylko Żydom! – zwrócić lub zrekompensować to, co zostało im ukradzione.
Innymi słowy, partia Konfederacja broni efektów tej grabieży, w sporze między prywatnymi osobami i państwem, które ich okradło stając po stronie tego państwa. Zupełnie inaczej niż partia, z której wywodzi się część jej polityków – stara Unia Polityki Realnej z lat 90. Wtedy to poseł Lech Pruchno-Wróblewski mówił z trybuny sejmowej: „Problem przezwyciężenia systemu komunistycznego to problem restytucji. (…) W sferze ekonomicznej restytucja oznacza przywrócenie konkretnym ludziom mienia, z którego zostali przed laty wyzuci. (…) Jeśli chcemy, by to przezwyciężenie było całkowite, to restytucja praw musi być też całkowita, musi być pełna. Jeśli potępiamy rabunek, to konsekwencją tego potępienia musi być zwrot tego, co zostało zrabowane. Jeśli zawahamy się w tej konsekwencji, to żadne, najbardziej uroczyste zapewnienia, że wyrzekamy się rabunku jako metody działania naszego państwa, nikogo nie przekonają”.
A dlaczego? Przypuszczam, że dlatego, iż potencjalnych wyborców mających słuszne roszczenia do polskiego państwa o zagrabione mienie jest jednak mniej niż tych, w których można wzbudzić obawę o to, że państwo w celu zaspokojenia tych roszczeń będzie grabić z kolei ich. I tych, którym się wydaje, że z mienia w rękach państwa mają większe korzyści niż z tego w rękach prywatnych. I tych nienawidzących fabrykantów, kamieniczników, arystokratów, burżujów, a zwłaszcza Żydów.

Jarosław Kaczyński, zapytany podczas Pikniku Rodzinnego w Zbuczynie o „marsze równości”, powiedział: „Gdyby to ode mnie zależało, no to by było jasne. Mój brat świętej pamięci, warszawiak, gdy był prezydentem Warszawy to zakazał. Natomiast, no tu jest sprawa przepisów UE. No, uchylą nam takie zakazy. Sądy zresztą też uchylą, bo są całkowicie pod wpływem tej ideologii”. Czyli sprawa jest jasna – przywódca rządzącej partii ma gdzieś wolność zgromadzeń i najchętniej zakazałby tych, które mu się nie podobają. Jedyne, co go przed tym powstrzymuje, to Unia Europejska i nadal niezależne od władzy ustawodawczej i wykonawczej sądy.
Pamiętam, jak PiS protestowało, gdy Bronisław Komorowski i Platforma Obywatelska w 2012 r. wprowadzali przepisy ułatwiające zakazywanie zgromadzeń m. in. z uwagi na zgłoszenie w tym samym czasie i miejscu innych zgromadzeń. W 2013 r. sam brałem udział w zorganizowanym przez PiS posiedzeniu Obywatelskiej Komisji Legislacyjnej przy Parlamentarnym Zespole ds. Obrony Demokratycznego Państwa Prawa, która miała przygotować projekt nowego prawa o zgromadzeniach i jak pamiętam posłowie PiS (w tym obecny prezydent Andrzej Duda, Krzysztof Szczerski, a nawet Krystyna Pawłowicz) odnosili się przychylnie do zgłoszonych przez przedstawicieli organizacji społecznych (m. in. przeze mnie) propozycji zwiększających swobodę organizowania zgromadzeń. Okazuje się jednak, że dzisiaj dla Jarosława Kaczyńskiego stawanie przez sądy w obronie wolności zgromadzeń to wpływ „ideologii LGBT”. Jakoś prezes PiS nie zauważył, że sądy uchylały również zakazy odbywania innych zgromadzeń, np. manifestacji Ruchu Narodowego w Katowicach czy Marszu Niepodległości. A może zauważył, ale uważa, że lesbijkom, gejom i osobom ich popierającym wolność zgromadzeń nie przysługuje.
Jak widać, moralność Kalego nadal ma się dobrze wśród polityków, a znienawidzone przez wielu „nadzwyczajna kasta” i Unia Europejska (choć skądinąd nierzadko same przyczyniające się do cenzury) są jedynymi przeszkodami stającymi na drodze zakusom rządzącej partii do zakazywania głoszenia na ulicy poglądów, z którymi się nie zgadza – jak za czasów komunistycznych lub w putinowskiej Rosji.

Komitet Inicjatywy Ustawodawczej „Stop pedofilii” wniósł do Sejmu obywatelski projekt zmiany kodeksu karnego przewidujący wprowadzenie kar pozbawienia wolności za „publiczne propagowanie lub pochwalanie podejmowania przez małoletniego obcowania płciowego”.
Małoletnim jest zasadniczo osoba poniżej 18 lat, chyba że zawarła małżeństwo. Obcowanie płciowe z małoletnim powyżej 15 lat nie jest karalne. Średni wiek odbywania pierwszego stosunku seksualnego (dane z 2016 r.) to 17 lat i 4 miesiące, i praktycznie co najmniej od końca XIX w., gdy zaczęto przeprowadzać takie badania, około 45-50% Polaków doświadcza inicjacji seksualnej przed ukończeniem 18 lat.
Czyli autorzy wymienionego wyżej projektu zamierzają karać za publiczne wygłaszanie pozytywnych opinii na temat zupełnie legalnych i już od ponad stu lat całkiem powszechnych zachowań. Jeśli na przykład jakiś chłopak napisze na Facebooku, że jest zadowolony z tego, iż po raz pierwszy przespał się z dziewczyną mając 17 lat, to będzie to publiczne pochwalanie podejmowania przez małoletniego obcowania płciowego, w dodatku za pomocą środków masowego komunikowania, i będzie można wsadzić go za kratki nawet na 3 lata. Tak samo, jeśli ktoś zamieści pod tym komentarz, że jego zdaniem uprawianie seksu przez takie osoby nikomu nie szkodzi i powinno być akceptowane.
Karalne ma być też „propagowanie lub pochwalanie podejmowania przez małoletniego obcowania płciowego” niekoniecznie publiczne, ale przez osobę „działającą na terenie szkoły lub (…) innej placówki oświatowo-wychowawczej lub opiekuńczej”. Czyli pedagog szkolny lub nauczyciel nie będzie mógł już powiedzieć nawet w prywatnej rozmowie siedemnastoletniemu uczniowi, że to, iż uprawia seks ze swoją dziewczyną jest w gruncie rzeczy czymś normalnym (patrz podane wyżej dane) i nie jest niczym szczególnie złym, o ile się drugą osobę kocha i dba o bezpieczeństwo. Ba, powstaje pytanie, czy w świetle proponowanych przepisów nie powinni być karani sami uczniowie, jeśli będą wypowiadali się w szkole w pozytywnym tonie o doświadczeniach seksualnych swoich lub swoich kolegów i koleżanek. No bo przecież uczeń też „działa na terenie szkoły”.
W jaki sposób miałoby to zapobiec pedofilii – nie wiadomo. W kodeksie karnym od 2010 r. istnieje już artykuł 200b przewidujący kary za publiczne propagowanie lub pochwalanie „zachowań o charakterze pedofilskim” i nie wpłynął on na zmniejszenie liczby czynów pedofilskich w Polsce, a liczba stwierdzonych tego rodzaju przestępstw jest znikoma. Wygląda jednak na to, że ludzie z Komitetu Inicjatywy Ustawodawczej „Stop pedofilii” uważają, że pedofilię można ograniczyć dopiero przez karanie propagowania lub pochwalania zachowań nie tylko o charakterze pedofilskim, ale również o charakterze niepedofilskim.
Nie podają jednak za tym żadnego argumentu.
A może w ogóle nie chodzi o pedofilię? W uzasadnieniu projektu mowa o konieczności „ochrony prawnej dzieci i młodzieży przed deprawacją seksualną i demoralizacją”. Wobec tego, dlaczego autorzy projektu nie domagają się zakazania w ogóle seksu z osobami w wieku 15-18 lat? Wszak jeśli przyjąć, że słuchanie i czytanie pozytywnych opinii o seksie w tym wieku demoralizuje, to sam seks z pewnością demoralizuje jeszcze bardziej.
No ale to, tak jak pisałem parę miesięcy temu, oznaczałoby groźbę więzienia dla setek tysięcy młodych Polaków.

Europosłanka Sylwia Spurek z partii Wiosna domaga się „wpisania do kodeksu karnego przestępstw z nienawiści wobec LGBTI”. Bo jej zdaniem chuligański atak na Marsz Równości w Białymstoku to nie incydent, a norma.
Moim zdaniem to (jeszcze?) nie jest norma. Bo wiele innych „marszów równości” w różnych miastach, mimo iż spotykało się z protestami różnych grup, przeszło spokojnie i nie było obiektem ataków. No, ale nawet jakby była to norma, to remedium na to jest po prostu konsekwentne zwalczanie fizycznej agresji. Bez względu na to, czym motywowanej. Przekładając to na prawo karne – ostrzejsze kary oraz zasądzanie większego zadośćuczynienia finansowego dla ofiar pobicia czy spowodowania uszczerbku na zdrowiu. Do tego nie trzeba tworzyć w kodeksie karnym specjalnej kategorii „przestępstw z nienawiści wobec LGBTI” i drażnić ludzi stwarzaniem wrażenia, że tworzy się kolejną kategorię uprzywilejowanych cieszących się specjalną ochroną.
W szczególności remedium na to nie jest rozszerzanie zakresu wspomnianego przez panią Spurek art. 256 kk, przewidującego karalność „nawoływania do nienawiści na tle różnic narodowościowych, etnicznych, rasowych, wyznaniowych albo ze względu na bezwyznaniowość” na „nawoływanie do nienawiści” na tle różnic w skłonnościach seksualnych (?) czy też „wobec LGBTI”. Jeśli ktoś myśli, że spowoduje to ograniczenie nienawiści do takich osób, uzewnętrzniającej się czasami w fizycznej przemocy, to się grubo myli. Zamykanie ust nienawistnikom nie spowoduje, że będą nienawidzić mniej i będą mniej skłonni do przemocy – w Unii Europejskiej, gdzie powszechnie karane jest „nawoływanie do nienawiści” wobec różnych grup liczba aktów przemocy wzrasta, a w USA, gdzie kar za coś takiego nie ma maleje (i liczba rasistowskich przestępstw w samych Niemczech i Holandii jest większa niż ogólna liczba „przestępstw z nienawiści” w USA). Spowoduje jedynie, że odczują to – i słusznie – jako zamykanie przemocą ust i ograniczanie wolności słowa, co ich jeszcze bardziej rozjuszy. I tak, faktycznie będzie to ograniczanie wolności słowa. Chrześcijański fundamentalista, przytaczający fragmenty Biblii potępiające homoseksualistów będzie mógł być już nie tylko zwolniony z pracy przez pracodawcę, który akurat tego nie lubi, ale wsadzony do więzienia. Za coś, w co – niezależnie od tego, jak komuś może się to wydawać nienawistne – być może naprawdę szczerze wierzy. Choćby nikomu nie chciał wyrządzić fizycznej krzywdy. Ale ryzyko oskarżenia i skazania będzie grozić też choćby ludziom wystarczająco dosadnie krytykującym np. w Internecie „parady równości”, udział transseksualistów w zawodach sportowych kobiet czy adoptowanie dzieci przez homoseksualistów – a może nawet tym nazywającym Annę Grodzką Krzysztofem Bęgowskim? Pojęcie „nawoływania do nienawiści” nie jest ostre i łatwo może być rozciągnięte poza granice, które sobie dzisiaj wyobrażamy.
Wspomnę tu, że europosłanka Spurek powtórzyła jedynie postulat od dawna figurujący wśród postulatów Parady Równości – tej warszawskiej i tej białostockiej: „Żądamy regulacji prawnych w sprawie przestępstw motywowanych nienawiścią i nienawiści wobec osób LGBTQ. Postulujemy rozszerzenie przepisów dotyczących mowy nienawiści o kwestie dotyczące tożsamości płciowej i orientacji seksualnej oraz skuteczne egzekwowanie już istniejących regulacji”. Jak widać, postulat ten nie pojawił się jako reakcja na ataki chuliganów w Białymstoku. I, choć nie powiem, że ataki chuliganów pojawiły się w odpowiedzi na ten postulat – bo doskonale zdaję sobie sprawę, że pewne grupy nienawidzą „LGBT” po prostu za to, kim ci są – to jednak takie żądanie wpisuje się w narrację o „homoterrorze” i cenzurze jakie wedle niektórych mają zaprowadzić „ideolodzy LGBT”, gdy już dojdą do władzy. I jakaś część ludzi, którym osoby homo i trans inaczej byłyby obojętne, zaczyna się ich bać.
Na koniec jeszcze jedno. Mecenas Nikodem Bernaciak z Ordo Iuris, komentując wypowiedź pani Spurek, słusznie zauważył, że „polski kodeks karny już obecnie chroni przed zniewagą w artykule 216. Chroni także przed nawoływaniem do popełnienia przestępstwa także wobec osób z dowolnego środowiska w artykule 255” i że nie ma w związku z tym potrzeby wprowadzania dodatkowych przepisów. Zgadzam się z tym, pójdę jednak dalej. Nie tylko nie należy karać specjalnie za przestępstwa wobec osób LGBTI, ale należy również znieść przepisy przewidujące specjalne traktowanie przestępstw z nienawiści na tle przynależności narodowej, etnicznej, rasowej, politycznej, wyznaniowej lub z powodu bezwyznaniowości, w pierwszym rzędzie karalność „nawoływania do nienawiści” na tym tle. Mówię całkiem serio. Równość wobec prawa – surowo karana powinna być przemoc z dowolnego powodu, a nie tylko na tle wybranej nienawiści – i wolność słowa, a dosadna krytyka czy nawet irracjonalna słowna nienawiść bez obawy o konsekwencje karne tak samo jak homoseksualistów ma prawo dotyczyć też np. katolików czy Polaków. Oczywiście z prawem do odpowiedzenia tym samym. Człowiek ma prawo myśleć co chce, mówić co chce, pisać co chce – tak, jak napisał Aleister Crowley.

Grzegorz Schetyna naobiecywał, a teraz zobaczmy, ile to by kosztowało.
1. Wyeliminowanie węgla w energetyce do 2040 r. – propozycja bardzo podobna do tego, co obiecywał wcześniej Robert Biedroń i jego Wiosna – niemal 22 mld zł rocznie w przypadku, jeśli elektrownie węglowe będą zastępowane elektrowniami wiatrowymi (potrzeba w tym przypadku ok. 67 GW mocy – szczegółowe wyliczenia w analizie programu Wiosny – koszt 1 MW to ok. 6 mln zł czyli łącznie 402 mld zł, do tego ok. 15 mld zł na likwidację elektrowni i elektrociepłowni węglowych, łącznie 417 mld przez 20 lat). W przypadku chęci zastąpienia węgla energią jądrową wyjdzie jeszcze drożej, bo tu koszt 1 MW to ok. 15 mln zł.
2. Wzrost dochodu na rękę zarabiających płacę minimalną o 600 zł miesięcznie – ponad 12 mld zł rocznie. Wynagrodzenie minimalne w Polsce zarabia 13,7% pracowników (str. 23), a pracowników najemnych w Polsce jest ok. 13 mln (dane na koniec ub. r.).
3. Premia od państwa „za aktywność i za pracę” dla zarabiających mniej niż 4,5 tys. zł brutto – trudno dokładnie policzyć, bo Schetyna nie podał, ile ma wynosić, ale przyjmując, że byłoby to średnio 100 zł miesięcznie, to koszt wyniósłby tu ok. 7,7 mld zł rocznie (4,5 tys. zł brutto to mniej więcej mediana dochodów w Polsce, pracujących w Polsce było pod koniec 2018 r. ok. 16,4 mln, a więc mniej niż 4,5 tys. brutto zarabia ok. 8,2 mln. Odejmując tych z płacą minimalną – policzonych już wyżej osobno – otrzymujemy ok. 6,4 mln uprawnionych do „premii”). Jeśli „premia” ma wynosić więcej, to koszt oczywiście będzie wyższy. (Edit: z dalszych informacji wydaje się wynikać, że „premia” ta z jednej strony ma być ograniczona do osób zatrudnionych na umowie o pracę, ale z drugiej wynosić średnio w okolicach 200-300 zł, więc koszty byłyby raczej bliższe 15-20 mld).
4. Podwyżki dla nauczycieli – Schetyna nie powiedział o ile, ale jeśli byłyby to takie podwyżki, jakich żądał ZNP, to będzie to ok. 10 mld rocznie.
Kosztu realizacji skrócenia kolejek do lekarza do 21 dni i kolejek na SOR do 60 minut oraz zwiększenia wyleczalności raka do poziomu Europy Zachodniej nie podejmę się nawet szacować, bo to bardziej tzw. obiecanki-cacanki. W każdym razie wymagałoby to zatrudnienia dziesiątek, a może setek tysięcy dodatkowych lekarzy, oczywiście z dużo wyższymi zarobkami niż obecnie, bo inaczej nie zgodzą się pracować w publicznej „służbie zdrowia”. Czyli kolejne co najmniej kilkanaście miliardów rocznie.
No i to wszystko oczywiście przy utrzymaniu wszystkich wydatków socjalnych wprowadzonych przez PiS – „trzynastej emerytury” (Schetyna wprost zapowiedział jej utrzymanie) czy programu 500+ (tego tematu nie poruszył, ale przecież posłowie PO głosowali za rozszerzeniem tego programu na pierwsze dziecko i była to zresztą obietnica PO.
Obietnic cięć jakichkolwiek wydatków publicznych – brak.
W przypadku wygrania wyborów przez PO te kilkadziesiąt dodatkowych miliardów będzie musiało być zatem pokryte z większych podatków lub ze zwiększonego deficytu – który ostatecznie też będzie musiał być pokryty albo z większych podatków, albo przez zwiększoną inflację. Zapłacimy za to wszyscy, choć niektóre grupy – takie jak zarabiający poniżej mediany czy nauczyciele – mogą (choć nie muszą) ostatecznie wyjść na plus.
Ale ja nie zaliczam się do żadnej z tych grup, więc to, co obiecuje PO jest dla mnie jeszcze bardziej zniechęcające niż to, co robi PiS. I nie zmieni tego obietnica przywrócenia handlu w niedziele.

„Polska ze względu na swoje tradycje historyczne, ze względu na swoje położenie geopolityczne, także ze względu na swoją konstytucję jest i pozostanie państwem unitarnym” – powiedział wicepremier Jarosław Gowin na konwencji PiS w Katowicach. Dodał też, że propozycje federalizacji „są zabójczo niebezpieczne dla Polski”.
Pan Gowin najwyraźniej słabo zna historię. Przez ponad 200 lat Polska wraz z Wielkim Księstwem Litewskim tworzyła (jedno z pierwszych w Europie) państwo federalne – Rzeczpospolitą – z jednym królem i sejmem, ale z dwoma rządami, armiami i strukturami sądowniczymi. Przy czym poszczególne ziemie miały autonomię znacznie większą niż obecnie, np. przez pewien okres o podatkach, zaciągu żołnierzy i organizowaniu pospolitego ruszenia decydowały w praktyce sejmiki ziemskie, specjalną autonomię w różnym stopniu miały także niektóre miasta (np. Gdańsk), Księstwo Kurlandii (lenno Rzeczypospolitej jako całości), Prusy Książęce (lenno Polski), biskupie Księstwo Warmińskie, Księstwo Inflanckie (wspólne województwo Rzeczypospolitej), powiat piltyński, a także Żydzi, zorganizowani we własne gminy (kahały), rządzące się własnymi prawami i wysyłające przedstawicieli na tzw. Sejm Czterech Ziem. Istniejące do 1790 r. Księstwo Siewierskie pod władzą kolejnych biskupów krakowskich było natomiast nie tylko faktycznie, ale i formalnie państwem niezależnym od Rzeczypospolitej, choć jego władcy zasiadali w jej senacie i byli na stanowisko biskupa krakowskiego zatwierdzani przez polskiego króla.
W 1658 roku podjęto nawet próbę przekształcenia tej federacji w federację trójczłonową – miało zostać wyodrębnione osobne Księstwo Ruskie, do czego ostatecznie jednak nie doszło. Być może właśnie fakt, że nie zrobiono tego wcześniej, zaważył na tym, że Rzeczpospolita ostatecznie została wymazana z mapy świata. Bo Kozacy nie mając autonomii zażądali pełnej niezależności, doprowadziło to do wojen, zagarnięcia części Ukrainy przez rosnącą w potęgę Rosję i ogólnego osłabienia państwa.
Wcześniej Polska też nie była państwem całkiem unitarnym, bo autonomię miały np. Prusy Królewskie jako całość czy Mazowsze (jako osobne księstwo pozostające w zależności lennej od króla Polski aż do 1526 r.). O okresie rozbicia dzielnicowego nie wspomnę.
A później? II Rzeczpospolita była już państwem unitarnym, ale specjalną autonomią cieszyła się przyłączona do Polski w 1922 r. część Górnego Śląska – województwo śląskie, z własną „konstytucją” (Statutem Organicznym), sejmem i skarbem. Przyznano ją już w 1919 r. właśnie po to, by skłonić Ślązaków za opowiedzeniem się za przyłączeniem do Polski. A zniesiono formalnie dopiero w 1945 r. ustawą komunistycznej Krajowej Rady Narodowej, niezgodną z ówczesnym porządkiem konstytucyjnym.
Co do położenia, to warto wspomnieć, że akurat w Europie Środkowej federalizm jest dość popularny – obecnie państwami federalnymi są Niemcy (z długą tradycją federalizmu sięgającą czasów Świętego Cesarstwa Rzymskiego) i Austria, a do 1992 r. takim państwem była też Czechosłowacja. Państwem federalnym jest też Rosja, z którą Polska ma kawałek wspólnej granicy. I jakoś nikomu nie grożą tam z tego powodu żadne zabójcze niebezpieczeństwa. Czechy i Słowacja, zamieszkałe przez dwa narody o odmiennej historii i mówiące różnymi językami, rozstały się pokojowo i prosperują nie gorzej niż Polska. Na rozpad Niemiec, Austrii czy Rosji nic nie wskazuje. A gdyby nawet np. Bawaria czy inne landy odłączyły się od Niemiec, to co takiego zabójczo niebezpiecznego by się stało?
Jeśli federalizm jest zabójczo niebezpieczny, to dla polityków kierujących rządem centralnym. Bo ogranicza ich władzę. Zrozumiałe więc, że politycy PiS go nie chcą w sytuacji, gdy połową województw rządzi opozycja. Ale z tego samego powodu nie będą go realnie chcieli i politycy obecnych głównych partii opozycyjnych. Cokolwiek mówią. Gdy przez wiele lat rządzili, to przecież nie wprowadzili żadnej decentralizacji ani tym bardziej ustroju federalnego. Wicepremier Gowin i jego koalicyjni koledzy mogą spać spokojnie.

Czytam narzekania, że PiS wygrało kolejne wybory dlatego, że zwyczajnie przekupiło kolejne grupy wyborców pieniędzmi. Rozszerzeniem „500+” na każde dziecko i „trzynastką” dla emerytów. I tak sobie myślę: na kogo w takim razie mają głosować ludzie, którym to się nie podoba? Których może być całkiem dużo, bo takich, którzy nie dostają ani „500+”, ani emerytur jest wśród uprawnionych do głosowania, o ile dobrze liczę, ponad 10 milionów.
Na Koalicję Europejską? Posłowie tak klubu PO-KO, jak i PSL-UED głosowali prawie jednomyślnie zarówno za rozszerzeniem „500+”, jak i „trzynastkami” dla emerytów (w tym drugim przypadku wstrzymał się jedynie Stefan Niesiołowski). Zresztą pomysł rozszerzenia „500+” na każde dziecko wyszedł wcześniej właśnie od polityków Platformy Obywatelskiej.
Na Kukiz’15? W obu przypadkach również ogromna większość tego klubu głosowała „za”. Przeciwny w obu przypadkach był jedynie Paweł Skutecki, w przypadku rozszerzenia „500+” wstrzymało się ośmiu posłów, a w przypadku „trzynastek” dla emerytów – czterech.
Na Konfederację? W przypadku rozszerzenia „500+” dwóch jej posłów (Marek Jakubiak i Piotr Liroy-Marzec) głosowało „za”, przeciwny był tylko Jakub Kulesza, dwóch pozostałych nie głosowało. W przypadku „trzynastek” dla emerytów cała piątka nie pojawiła się na głosowaniu. A Ruch Narodowy, wchodzący w skład Konfederacji, rozszerzenie „500+” na każde dziecko od dawna miał w programie, choć jego poseł Robert Winnicki akurat w głosowaniu w tej sprawie nie brał udziału.
Wychodziłoby na to, że na Wiosnę. Bo kandydująca z list Wiosny posłanka Joanna Scheuring-Wielgus z koła „Teraz!” głosowała w obu przypadkach przeciwko. A Robert Biedroń stwierdził, że rozszerzanie „500+” na każde dziecko to przekupstwo. Ale w programie Wiosny też jest jak byk rozszerzenie „500+” na każde dziecko.
Wygląda więc na to, że ktoś, komu nie podoba się, że zabierane mu podatki idą na rozszerzone „500+” oraz „trzynastki” dla emerytów, a nie na coś, z czego i on może skorzystać, nie ma na kogo głosować. Za to beneficjentom tych świadczeń powinno być w zasadzie wszystko jedno.
A zwolennicy wymienionych wyżej ugrupowań, krytykujący PiS za przekupywanie wyborców, niech najpierw wezmą się za krytykę ich samych i ich liderów.

Hasło modne ostatnio w kręgach nacjonalistyczno-korwinistycznej prawicy: „Tu jest Polska, a nie Polin” nie znaczy wcale, jak pewnie wielu myśli, że „tu jest kraj rządzony przez Polaków, a nie przez Żydów”. Znaczy „tu jest kraj nieprzyjazny Żydom”. Bo „Polin” to po prostu nazwa Polski w języku jidysz, kojarzona przez samych Żydów z hebrajskimi słowami oznaczającymi „tutaj spocznij”, co z kolei wiązane było z panującą w Polsce tolerancją. Żydzi nigdy nie rządzili w „Polin”, po prostu tu mieszkali, ciesząc się względnym spokojem. Hasło „Tu jest Polska, a nie Polin” jest więc sprzeczne z kilkusetletnią polską tradycją tolerancji i jest po prostu deklaracją antysemityzmu, takim bardziej zawoalowanym „Żydzi precz”.
Z czym zresztą współgra „Nie chcemy Żydów” z tzw. „piątki Konfederacji” oraz posługiwanie się kipą jako rekwizytem mającym wyrazić pogardę dla kontrkandydata w wyborach.
To jest jeden (choć nie jedyny) z powodów, dla których nie mogę utożsamiać się z tym środowiskiem. Bo ja nie jestem antysemitą. Choćby tacy ludzie jak Israel Katz czy Gilad Sharon twierdzili, że wszyscy Polacy wyssali antysemityzm z mlekiem matki, czy że Polacy jako naród chorują na antysemityzm.
Oceniam ludzi indywidualnie, a nie przez pryzmat ich narodowości. A ponadto uważam, że większość Żydów nie jest wroga Polakom, tak jak większość Polaków nie jest wroga Żydom. Świadczy o tym choćby coraz większa liczba izraelskich turystów w Polsce i polskich w Izraelu. Ci ludzie mają w większości gdzieś stare uprzedzenia i spory nakręcane przez polityków.
I właśnie chcę, by Polska była, tak jak kiedyś, „Polin” – czyli krajem tolerancyjnym i przyjaznym, nie tylko dla Żydów, ale dla ludzi wszystkich narodowości i wyznań. Nie chcę rozniecania grupowej nienawiści. Co do roszczeń do mienia zagarniętego po wojnie przez komunistyczne państwo – chcę ich sprawiedliwego potraktowania, czyli wypłacenia rekompensat z majątku Skarbu Państwa prawowitym spadkobiercom (bez względu na narodowość i obywatelstwo) i odrzucenia ewentualnych żądań odnoszących się do „mienia bezspadkowego”. „Nie” dla Lapidów, Katzów i Sharonów, „nie” dla Braunów, Mentzenów i Berkowiczów.

Jednym z głównych wątków w obecnej debacie politycznej w Polsce stało się wzajemne wyzywanie się od zboczeńców i pedofilów. Prawica za kozła ofiarnego upatrzyła sobie tu „środowiska LGBT”, a lewica Kościół. Słuchając wypowiedzi z obu stron ma się wrażenie, że co drugi ksiądz to pedofil kryty przez biskupów i polityków prawicy (takich jak np. Stanisław Piotrowicz uzasadniający jako prokurator umorzenie śledztwa wobec proboszcza parafii w Tylawie oskarżonego i potem skazanego za molestowanie seksualne dzieci), a geje, lesbijki i transseksualiści tylko czyhają, by zdeprawować i wykorzystać polskie dzieci pod pretekstem lekcji tolerancji i edukacji seksualnej wciskanych w tym celu do szkół przez polityków Platformy Obywatelskiej.
Okazuje się jednak, że kozły ofiarne przestają wystarczać i pałką pedofilii zaczyna atakować się bezpośrednio polityków biorących udział w wyborach. Dzisiaj redakcja „OKO.press” złożyła doniesienie do prokuratury o „pochwalanie i zachęcanie do czynów pedofilnych” przez Janusza Korwin-Mikkego, jednego z liderów KWW Konfederacja. Dziwnym trafem zbiegło się to akurat z premierą filmu Tomasza Sekielskiego o pedofilii wśród księży.
Jak chyba większość moich czytelników wie, nie zgadzam się z Januszem Korwin-Mikkem w wielu sprawach i często go krytykuję. Nie podobały mi się i nie podobają między innymi niektóre wypowiedzi przytaczane przez OKO.press jako przykład rzekomego pochwalania przez niego pedofilii – np. ta o Korze, z której być może bez molestowania „wyrosłaby przeciętniaczka” czy ta o nastolatkach, które będą się masowo pchały księżom do łóżek po wyroku nakazującym zapłacenie wysokiego odszkodowania przez zakon kobiecie gwałconej przez księdza. Uważam je za obraźliwe i krzywdzące dla ofiar molestowania seksualnego. Jednak donos do prokuratury złożony na niego przez redakcję OKO.press (pod tekstem to oznajmiającym podpisał się Przemysław Witkowski, któremu też notabene zdarzały się obraźliwe wypowiedzi, takie jak ta o zmarłym na chorobę neurodegeneracyjną Alfiem Evansie: „biedny bezmózg”) uważam za obrzydliwy cios poniżej pasa. Dlaczego?
Po pierwsze dlatego, że te wypowiedzi JKM, choćby obraźliwe i kontrowersyjne, nie są propagowaniem ani pochwalaniem pedofilii, a co najwyżej bagatelizowaniem pewnych zachowań uznawanych za molestowanie dzieci lub uznawaniem ich za mniej szkodliwe od innych zachowań, i już w 2014 roku prokuratura umorzyła postępowanie wszczęte wskutek podobnego doniesienia skierowanego przeciw niemu – o czym zresztą OKO.press wspomina. Po drugie dlatego, że akurat teraz liderowi Konfederacji podobna wypowiedź się nie zdarzyła – doniesienie oparte jest na jego starych wypowiedziach, czasami sprzed wielu lat, a złożenie go właśnie dzisiaj dowodzi tego, że celem nie jest bynajmniej troska o dzieci czy praworządność, a chęć dołożenia przeciwnikowi podczas kampanii wyborczej, i to w starannie wybranym momencie, gdy wskutek premiery filmu „Tylko nie mów nikomu” uwaga wielu Polaków zostanie zwrócona znowu ku tematowi pedofilii. A po trzecie dlatego, że sam artykuł 200b kodeksu karnego, penalizujący „publiczne propagowanie lub pochwalanie zachowań o charakterze pedofilskim”, obowiązujący notabene dopiero od czerwca 2010 r., uważam za kolejne ograniczenie wolności słowa, które nie tylko może kneblować zupełnie poważną debatę o np. „wieku przyzwolenia”, ale i – jak widać – mogące być wykorzystane jako pretekst do zwalczania przeciwnika politycznego. A ograniczaniu wolności słowa i karaniu za wypowiedzi jestem przeciwny.